Veel inkomsten en veel schulden

Tussenkomst op de gemeente-en OCMW-raad van 19.12.2023 door N-VA-raadslid Guido Mortier i.v.m. de aanpassing 5 van het meerjarenplan 2020-2026 van de gemeente, het OCMW en het autonoom gemeentebedrijf (AGB):

Waaraan geeft de gemeente Merelbeke haar geld uit?

Volgens de financieel-economische krant De Tijd gaf de gemeente Merelbeke sedert 2019 jaarlijks gemiddeld 76,6 miljoen euro uit:

- 12% of 9,19 miljoen euro per jaar hiervan ging naar het algemeen bestuur wat volgens De Tijd minder is dan in Vlaanderen en lager ligt dan in andere randgemeenten van grote steden
- 21% of 16,09 miljoen euro van het jaarlijks budget ging naar vrije tijd (sport en cultuur) wat veel meer is dan het Vlaams gemiddelde en hoger dan in andere randgemeenten van grote steden. De bouw van het Cultuurhuis en het Sportpark Molenkouter weegt op de gemeentelijke financiën
- 5% van de uitgaven of 3,83 miljoen euro per jaar gaat in Merelbeke naar mobiliteit, in vergelijking met de rest van Vlaanderen een relatief klein deel van het budget. Voor gelijkaardige randgemeenten spreken we over 7% of jaarlijks 5,36 miljoen euro
- 13% van alle uitgaven of 9,96 miljoen euro per jaar gaat naar het afbetalen van leningen voor grote investeringen, wat meer is dan het Vlaams gemiddelde
- 5% van de uitgaven of 3,83 miljoen euro per jaar gaat naar politie en brandweer, wat minder is dan het Vlaams gemiddelde en minder dan het aandeel van de randgemeenten van grote steden
- 5% van het budget 3,06 miljoen euro gaat jaarlijks naar groenbeheer en lokale klimaatplannen, wat veel kleiner is dan het Vlaams gemiddelde
- 5% van de uitgaven of 3,83 miljoen euro per jaar gaat naar wonen, ruimtelijke ordening en nutsvoorzieningen. Tegenover andere randgelmeenten ligt dit cijfer vrij laag
- 5% van het budget of 3,83 miljoen euro per jaar wordt uitgegeven aan leren en onderwijs. In de andere randgemeenten gaat het om 11% of 8,43 miljoen euro per jaar
- 30% van de uitgaven of 22,98 euro per jaar gaat naar zorg en opvang, veel meer dan het Vlaams gemiddelde en meer dan in gelijkaardige randgemeenten.

In de huidige legislatuur (2019-2024) investeerde Merelbeke alles samen 65,2 miljoen euro, goed voor 23% van de totale uitgaven. Vergeleken met de rest van Vlaanderen is dat zeer veel. Gemiddeld gesproken staan de investeringsuitgaven in voor zo’n 16% van het budget van de Vlaamse lokale besturen

Welke uitgaven werden geschrapt?

Niet alle geplande uitgaven in het meerjarenplan 2020-2025 werden uitgevoerd.

Sommige geplande investeringen werden in de loop van de legislatuur geschrapt of verschoven naar de volgende legislatuur, zoals o.m.:

- het kernversterkend project Flora
- de (her)aanleg van fietspaden in de Kerkstraat
- de aanleg van een parallelle fietsweg voor de Hundelgemsesteenweg in Merelbeke-Centrum
- de heraanleg van het dorpsplein in Bottelare
- de aanleg van een zone voor passieve recreatie Molenkouter Zuid
- de renovatie van het GOC Bottelare

Toegegeven, er werd ook veel gerealiseerd zoals:

- de bouw van een nieuw cultureel centrum
- de bouw van een tweede sporthal
- de aanleg van het sportpark Molenkouter;

Hoe zit het met de schulden?

Koken kost geld. Merelbeke blijft met heel veel schulden zitten. Zelfs met een schuldgraad van 100% zit de gemeente Merelbeke bij de Vlaamse gemeenten met een zeer hoge schuldgraad. Ter vergelijking, België heeft momenteel een schuldgraad van 106%, terwijl de gemiddelde schuldgraad van de Vlaamse gemeenten 60-65% bedraagt.

Volgens de gemeentecheck van Het Nieuwsblad heeft Merelbeke met 2.254 euro/inwoner de derde hoogste schuldgraad in Oost-Vlaanderen, na Gent (3.040 euro/inwoner) en Zottegem (2.255 euro/inwoner).

Wat na de fusie van Merelbeke en Melle?

De gemeente Merelbeke is een gemeente met veel inkomsten uit belastingen en veel schulden.

Gelukkig zal de fusie met de gemeente Melle voor de nieuwe gemeente Merelbeke-Melle een schuldovername door het Vlaams Gewest van 18,3 miljoen euro opleveren.

Uit de prognoses van de financieel directeur leren we dat bij een belastingverlaging naar 7,5% aanvullende gemeentelijke personenbelasting de komende 6 jaar geen enkele lening zou moeten aangegaan worden.

De belastingen bedragen momenteel:

-  Aanvullende gemeentebelasting op de personenbelasting (APB): 7,7% (Merelbeke) en 7,5% (Melle)

- Opcentiemen op de onroerende voorheffing (OOV): 910 opc. (Merelbeke) en 945 opc. (Melle)

Wij vinden een verlaging naar 7% APB en 900 opcentiemen OOV zeker het onderzoeken waard. In Aalter bijvoorbeeld bedragen deze tarieven 5,9% en 900 opcentiemen. Het Vlaams gemiddelde bedraagt 7,17% APB en 899,45 opcentiemen OOV.

Uiteraard zal deze beslissing genomen worden door de nieuwe bestuursploeg die na de gemeenteraadsverkiezingen van 13 oktober 2024 zal aantreden.