Overname Provinciaal Zorgcentrum Lemberge: een risicovolle onderneming

De gemeenteraad van Merelbeke besliste op 25 juni ll. het Provinciaal Zorgcentrum Lemberge over te nemen en na overdracht aan het OCMW Merelbeke te integreren in de welzijnsvereniging Zorgband Schelde-Leie. De N-VA stemde tegen omwille van de financiële gevolgen van deze overname voor de gemeente Merelbeke.

Voorgeschiedenis
Kliniek Prinses Joséphine Charlotte werd in 1926 opgericht onder de vorm van een intercommunale. Het was een sanatorium voor besmettelijke ziektes. Vandaag wordt het complex uitgebaat door het autonoom provinciebedrijf Provinciaal Zorgcentrum Lemberge en bestaat de instelling uit 3 afdelingen: het rustoord (82 kamers), het rust- en verzorgingstehuis (RVT) voor zwaar zorgbehoevende bejaarden (99 kamers) en een ziekenhuis of SP-dienst voor tijdelijke verzorging en revalidatie van chronisch zieken (60 bedden).

Overname
Door de Vlaamse regering werd beslist dat de provincies vanaf 1 januari 2018 niet meer bevoegd zijn voor persoonsgebonden materies, zoals welzijn en dus ook niet meer bevoegd zijn voor de exploitatie van een zorginstelling zoals het Provinciaal Zorgcentrum Lemberge. De provincie Oost-Vlaanderen kreeg van de Vlaamse regering uitstel tot einde 2019 om een oplossing te zoeken. Onderhandelingen met private overnemers draaiden op niets uit, vooral omwille van het statuut van het personeel en de daaraan verbonden pensioenlasten.

Enkele jaren geleden wilde de gemeente Merelbeke de instelling evenmin overnemen, omwille van de financiële impact. De gemeente Merelbeke gaat nu toch over tot de overname van het Provinciaal Zorgcentrum Lemberge. De gemeenteraad keurde op 25 juni 2019 een pensioenlastconvenant goed waarbij het OCMW-Merelbeke (en bij uitbreiding dus ook de gemeente Merelbeke) zal instaan voor 50% van de pensioenlasten van het personeel. De provincie Oost-Vlaanderen blijft instaan voor de andere 50% van de pensioenlasten.

Risicovolle onderneming
Niemand – ook de bestuursmeerderheid (CD&V, Open VLD en sp.a) niet – ontkent dat aan deze overname financiële risico’s verbonden zijn. Tot een 5-tal jaar geleden maakt het Provinciaal Zorgcentrum Lemberge jaarlijks 350.000 tot 500.000 euro verlies. Blijkbaar wordt er de laatste jaren winst geboekt. Dit is op zijn minst eigenaardig te noemen, vermits geen enkele openbare zorginstelling zelf bedruipend is, ook het OCMW-rustoord van Merelbeke niet.

Het OCMW-Merelbeke neemt al het (statutair en contractueel) personeel over van het Provinciaal Zorgcentrum Lemberge en zal instaan voor 50% van de extra-pensioenlasten (responsabiliseringsbijdragen) van het personeel totdat het laatste statutair personeelslid overleden is. Deze financiële last zal in de loop der jaren weliswaar afnemen, maar kan de gemeentefinanciën gedurende meer dan 50 jaar bezwaren. Over de financiële impact van deze pensioenlasten bestaan uiteenlopende cijfers, maar mag voor de komende 10 jaar geraamd worden op gemiddeld 500.000 euro per jaar, waarvan 50% ten laste van de gemeente Merelbeke.

Het door het Provinciaal Zorgcentrum Lemberge opgebouwd pensioenfonds van ongeveer 3 miljoen euro blijft volledig in handen van de provincie Oost-Vlaanderen. Minstens had de gemeente Merelbeke moeten bekomen dat ook dit pensioenfonds voor 50% aan de gemeente Merelbeke zou toekomen.

En dan is er nog de staat van de gebouwen van het zorgcentrum Lemberge. De ziekenhuisafdeling (SP-dienst) dateert van 1978, maar voor de renovatie hiervan kan gerekend worden op nagenoeg 100% subsidies. Het rust- en verzorgingstehuis (RVT) dateert van 2000 en is nog in vrij goede staat. Het rustoord daarentegen dateert van 1982 en is aan (ver-)nieuwbouw toe waarvan de kosten geraamd worden op 14,4 miljoen euro.  Ter informatie: het OCMW-rustoord in Merelbeke dateerde van 1981 en is inmiddels afgebroken en wordt vervangen door een nieuwbouw van 30 miljoen euro.

Mede door de andere financiële engagementen van de gemeente Merelbeke (nieuwbouw cultuurhuis, bouw tweede sporthal, bouw buitenschoolse kinderopvang, sportpark Molenkouter, …) en andere zware financiële engagementen op het vlak van personeelskosten vindt de N-VA de overname van het Provinciaal Zorgcentrum Lemberge aan voormelde voorwaarden een veel te riskante onderneming en hebben wij tegen de overname gestemd.

Prestigeproject
Wij kunnen ons niet van de indruk ontdoen dat de overname ten alle prijs van het Provinciaal Zorgcentrum Lemberge door de gemeente Merelbeke een prestigeproject is. Merelbeke beschikt nu over twee rustoorden: campus Het Lindeken en campus Lemberge. De gemeente Merelbeke was totaal niet verplicht om het Provinciaal Zorgcentrum Lemberge over te nemen. Indien de gemeente Merelbeke het Provinciaal Zorgcentrum Lemberge niet had overgenomen, dan had de Vlaamse Gemeenschap het complex moeten overnemen en  exploiteren of moeten overlaten aan een private exploitant. De pensioenlasten zouden in dit geval ten laste van de Vlaamse Gemeenschap gekomen zijn.

De gemeenten Melle en Oosterzele, die nochtans veel personeelsleden en residenten van het zorgcentrum Lemberge onder hun inwoners tellen, hebben zich wijselijk onthouden in dit dossier.

Merelbeke kiest met de overname van het Provinciaal Zorgcentrum Lemberge voor een financieel avontuur.